W związku ze stwierdzoną u dziecka wadą słuchu nauczyciel powinien w swojej pracy korzystać z następujących wskazówek:
- Pamiętać, że aparat słuchowy nie uczyni z dziecka osoby normalnie słyszącej.
- Dziecku należy umożliwić patrzenie na twarz nauczyciela, by mogło odczytywać mowę z ust.
- Do dziecka należy mówić spokojnie, powoli, nie przyśpieszać i nie krzyczeć, mówić w normalnym tempie i z normalną intonacją.
- Największą trudność sprawia dziecku przyswojenie struktury gramatycznej języka; może mieć problem z odmianą wyrazów, prawidłowym konstruowaniem i doborem końcówek fleksyjnych, budową zdania, stylem wypowiedzi.
- Dziecko może także mieć kłopoty w przyswajaniu pojęć abstrakcyjnych, operowaniu symbolami, rozumieniu przenośni i dowcipu.
- Należy dla dziecka ustalić odpowiednie miejsce w klasie-pierwsza ławka w środkowym rzędzie umożliwi dziecku obserwację nauczyciela.
- Lekcja powinna być wspierana zdjęciami, ilustracjami, napisami.
- Starać się kontrolować, czy uczeń koncentruje się na lekcji, nie dopuszczać, by uczeń przesiadywał w szkole bezczynnie, aktywizować go, zachęcać, troszczyć się.
- Należy włączyć ucznia do zajęć kompensacyjno-wyrównawczych.
- Oceniając należy koncentrować się na jego możliwościach, wkładzie pracy, wysiłku, chęci, potem dopiero na efekcie.
- Należy od czasu do czasu upewnić się, czy aparat dobrze działa. Jeśli aparat piszczy to wzmocnienie jest zbyt silne lub wkładka uszna nie jest szczelnie dopasowana.
- Nie pytać dziecka czy rozumie, nawykowo będzie kiwało głową, że tak.
- Konieczna jest systematyczna współpraca z rodzicami i dokładne informowanie ich o planowanych zajęciach oraz lekturach z uwzględnieniem wskazówek do pracy w domu.
- Do pisania ze słuchu należy dziecko przygotować wcześniej, udostępniając rodzicom tekst do przeczytania i wytłumaczenia w domu. Dyktando nie powinno być oceniane za błędy fonetyczne, np. zamianę samogłosek, zamianę głosek dźwięcznych na bezdźwięczne, zamiany w obrębie głosek szumiących. Błędy te należy poprawić, ale unikać oceniania, gdyż wynikają one z niedosłuchu. Wskazane są dyktanda indywidualne.
- Aby zwrócić uwagę ucznia, należy zawołać go po imieniu (unikać dotykania).
- Powinno się używać naturalnego języka.
- Zadbać o dobre samopoczucie ucznia w klasie. Wprowadzić uczniów w problemy ludzi z wadą słuchu, niech zrozumieją trudności kolegi/koleżanki, uświadomią sobie wysiłek, który podejmuje on/ona w pokonywaniu barier.
Przygotowała
mgr Ewa Wnęk - neurologopeda
Literatura:
W. Wojnarowska-Kulesza: Dziecko niesłyszące w szkole masowej. „SŁYSZĘ” Nr 10 Październik 2000.
J. Kobosko, J. Kosmalowa: Seria One są wśród nas – dzieci z uszkodzonym narządem słuchu. CMPP-P, W-wa 2005.
Y. Csanyi: Słuchowo-werbalne wychowanie dzieci z uszkodzonym narządem słuchu. WSiP, W-wa 1994.
D. Bouvet: Mowa dziecka. Wychowanie dwujęzykowe dziecka niesłyszącego. WSiP, W-wa 1996.